Muzeum Architektury Ludowej w Bardejowie-Zdrój jest najstarszym skansenem na terenie Słowacji. W przyjemnym środowisku na przestrzeni 1,5 hektara znajduje się niemal 30 rzadkich obiektów reprezentujących tradycyjną kulturę i budownictwo słowackich oraz rusińskich mieszkańców Górnego Szarysza i Górnego Zemplina.

Pierwsze muzeum na wolnym powietrzu na Słowacji zostało otwarte w 1965 roku. Można w nim znaleźć rolnicze domy utrzymane w duchu epoki, rzadkie drewniane kościółki, urządzenia techniczne, jak również budynki gospodarcze – spichlerze, stodoły, kuźnię, studnię, pasiekę, chlew, suszarnię na owoce i inne.

Większość obiektów pochodzi z XIX i XX wieku i jest zaliczana do drewnianych budowli typu karpackiego. Najbardziej typowym obiektem mieszkalnym z tego okresu był dom z trzema pomieszczeniami, który składał się z pokoju z sienią i komorą, do którego następnie doszły budowy gospodarcze jak gumno, chlew czy stajnia.

Dominującymi elementami muzeum i najstarszymi zabytkami są drewniane kościółki reprezentujące architekturę obrządku wschodniego.

Kościół greckokatolicki ze wsi Mikulášová (niedaleko Bardejowa) pochodzi z 1730 roku, a jego cechą charakterystyczną są barokowe wieżyczki czy malowany zegar. Prawosławny kościółek ze wsi Zboj na Górnym Zemplinie pochodzi z 1775 roku. W jego wnętrzu znajduje się jeden z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych ikonostasów z XVIII wieku. Listę budowli sakralnych uzupełniają jeszcze dwie dzwonnice i kapliczka św. Jana Nepomucena.

Niezwykle cenne są również urządzenia techniczne. Najbardziej wartościowym eksponatem jest unikalne urządzenie do wiercenia drewnianych rur wodociągowych z XVIII wieku. Zasada jego działania była oparta na napędzie wodnym i wykorzystywano je przy budowie i naprawach systemu wodociągowego miasta Bardejów. Rzadki jest również folusz (słow. valcha; urządzenie do domowej produkcji sukna) z 1888 roku, pochodzący ze wsi Livov.

Częścią muzeum jest również ekspozycja etnograficzna w pobliskiej Willi Rakoczy (słow. Vila Rákoci). Prezentuje stroje ludowe, rodzimą produkcję i produkty rzemieślników z Górnego Szarysza. Instalacje obejmują rozwój rzemiosła i technologię produkcji. Ekspozycja prezentuje również sakralną sztukę ludową – rzeźby i malowidła na szkle. Jej częścią jest również ekspozycja poświęcona historii bardejowskiego uzdrowiska i ekspozycja farmaceutyczna. Najcenniejszym eksponatem jest tutaj najstarszy zachowany ul pszczeli na Słowacji. Pochodzi z 1691 roku.

Wizyty w skansenie urozmaicają takie wydarzenia jak Dzień Rzemiosł, Popołudnie z Folklorem, Garncarska Niedziela czy Przegląd Rusińskiego i Szaryskiego Folkloru.

Godziny otwarcia:
Sezon (maj – wrzesień):
PON. – NIEDZ.: 10.00 – 18.00 (w tym święta państwowe)
Poza sezonem (październik – kwiecień):
WT. – NIEDZ.: 09.30 – 15.00 (z wyjątkiem świąt państwowych)

Więcej informacji:
muzeumbardejov.sk
 

Translated by:
Mgr. Przemysław Masio