Historyczna Ekspozycja – Wolne Miasto Królewskie Bardejów
(Muzem Szaryskie)

Ekspozycja w budynku historycznego gotycko-renesansowego ratusza wybudowanego w latach 1505 – 1511przedstawia historię Bardejowa, jego życie gospodarcze, społeczne i kulturowe, od pierwszej pisemnej wzmianki z 1241 roku aż po koniec XVIII wieku. Największą uwagę muzeum poświęca wiekowi XV i XVI, kiedy miasto przeżywało szczyt swojej sławy i bogactwa. Eksponaty dokumentują rozwiniętą produkcję rzemieślniczą, życie cechowe, produkcję tekstylną, handel, działalność samorządu miejskiego, prawo miejskie, obronę miasta, średniowieczną kulturę wydawniczą, szkolnictwo czy sztuki piękne. Najważniejsze pisma i dokumenty przez wiele wieków były ukrywane w małym pomieszczeniu –skryptorium i archiwum. Prezentowany jest cenny zbiór ręcznie pisanych książek (inkunabuł) z warsztatów bardejowskich mnichów augustianów. Do najcenniejszych eksponatów muzeum należy rzeźba Mała Kalwaria wykonana przez Mistrza Pawła z Lewoczy z 1520 roku, ołtarz św. Mikołaja z 1524 roku, pieczęć z 1453 roku, złote i szklane kielichy, gotyckie rzeźby, renesansowe epitafia czy pierścień z brylantami – dar cesarzowej Elżbiety Bawarskiej, zwanej Sissi. Perełką jest przykład średniowiecznej sztuki grafitowej na stropie byłej sali handlowej na parterze czy oryginalne miecze, okowy i dalsze „narzędzia robocze” bardejowskich katów. Dekoracja wnętrza ratusza dokumentuje znaczenie i rangę budynku. Każde z pomieszczeń wyróżnia wyjątkowa dekoracja portali, drzwi czy sklepień. Największą z nich jest sala ratusza, która służyła do organizowania posiedzeń rady miejskiej i do dzisiaj stanowi wspaniały przykład pracy rzeźbiarzy na pierwotnym kasetowym stropie z 1508 roku.

Lokalizacja: Radničné námestie 48, Bardejov
Więcej info: muzeumbardejov.sk


 


Ekspozycja Ikony
(Muzem Szaryskie)

Jedyna wyspecjalizowana ekspozycja zabytków etnograficznych obrządku wschodniego na Słowacji prezentuje ikony – malunki tablicowe na drzewie – przedstawiające rozwój ikon typu karpackiego od XVI do połowy XIX wieku. Wystawione zostały również ikony na płótnie czy haftowane sutanny i meble kościelne rytu wschodniego. Ikony Muzeum Szaryskiego były prezentowane na wielu zagranicznych wystawach, między innymi na światowej wystawie Expo '70 w japońskiej Osace.

Lokalizacja: Radničné námestie 27, Bardejov
Więcej info: muzeumbardejov.sk


Muzeum Architektury Ludowej / Skansen
(Muzem Szaryskie)

Bardejowski skansen jest najstarszą tego rodzaju ekspozycją na Słowacji. Na powierzchni 1,5 hektara znajdują się tutaj 24 obiekty reprezentujące kulturę ludową i budownictwo słowackiej i rusińskiej grupy etnicznej z regionów górnego Szarysza i górnego Zemplina. Obiekty pochodzą z XVIII – XX wieku i są zliczane do drewnianych budynków typu karpackiego. Są tutaj reprezentowane 4 rodzaje budynków – domy, budynki gospodarcze, obiekty techniczne i budynki sakralne. Do najcenniejszych eksponatów muzeum należą drewniane kościółki z miejscowości Mikulášová (1730 rok) i Zboj (1775 rok), unikalne urządzenie do produkcji drewnianych rur wodociągowych z XVIII wieku i tzw. folusz (urządzenie do domowej produkcji sukna) z 1888 roku, pochodzący ze wsi Livov.

Lokalizacja: Bardejovské Kúpele
Więcej info: muzeumbardejov.sk


 


Ekspozycja Etnograficzna, Ekspozycja Historia Bardejowa-Zdrój i Ekspozycja Farmaceutyczna
(Muzem Szaryskie)

Ekspozycja etnograficzna prezentuje rozwój zwyczajów ludowych i rzemiosł w regionie górnego Szarysza. Jest poświęcona tradycyjnym strojom ludowym, rzemiosłom takim jak garncarstwo, kapelusznictwo, obuwnictwo, produkcja koszyków, tkactwo, piernikarstwo, świeczkarstwo, montaż gontów, bednarstwo czy robienie piszczałek, ale również sakralnym dziełom artystycznym, rzeźbom czy malowidłom na szkle. Ekspozycja Historia Bardejowa-Zdrój jest poświęcona historii uzdrowiska w Bardejowie, a w ramach Wystawy Farmaceutycznej zainstalowano wyposażenie apteki z XIX wieku. Wszystkie trzy ekspozycje są umieszczone w Willi Rakoczy (słow. Vila Rákoci) w Bardejowie-Zdrój (słow. Bardejovské Kúpele). Do najcenniejszych eksponatów należy najstarszy ul pszczeli na Słowacji z 1691 roku, strój ludowy ze wsi Zlaté z 1850 roku, sakralne dzieła ludowe, naczynia aptekarskie z XVII – XIX, historyczne zdjęcia Bardejowa-Zdrój czy puchar, z którego w 1821 roku rosyjski car Aleksander I pił wodę leczniczą.

Lokalizacja: Bardejovské Kúpele
Więcej info: muzeumbardejov.sk


Ekspozycja Przyrodnicza
(Muzem Szaryskie)

Ekspozycja przedstawia typowych przedstawicieli flory, ale zwłaszcza fauny północnowschodniej Słowacji. Ponad 1700 eksponatów z tego obszaru geograficznego uzupełnia stała wystawa światowej, egzotycznej fauny (reprezentowana jest cała Europa, północna Azja, północna Afryka, Ameryka, Chiny i Kuba). Do najcenniejszych eksponatów muzeum należą zagrożony gatunek południowoamerykańskiego kondora, niezwykle rzadki słowacki ślimak Pagodulina pagodula, młode rekina z Morza Karaibskiego, pyton siatkowy czy kolekcja preparatów amerykańskich koliberków.

Lokalizacja: Rhodyho 4, Bardejov
Więcej info: muzeumbardejov.sk


 


Galeria Muzeum Szaryskiego
Wystawy dzieł rodzimych i zagranicznych artystów.

Lokalizacja: Radničné námestie 13, Bardejov
Więcej info: muzeumbardejov.sk


Galeria Domu Polsko-Słowackiego
Wystawy dzieł rodzimych i zagranicznych artystów.

Lokalizacja: Radničné námestie 24, Bardejov
Więcej info: ktcbardejov.sk


Galeria Wydziału Kultury Miasta Bardejów
Wystawy dzieł rodzimych i zagranicznych artystów.

Lokalizacja: Radničné námestie 21, Bardejov
Więcej info: bardejov.sk


Galeria Górnoszaryskiego ośrodka oświatowego (Galeria HOS)
Wystawy dzieł rodzimych i zagranicznych artystów.

Lokalizacja: Rhodyho 6, Bardejov
Więcej info: hosbardejov.sk



Translated by:
Mgr. Przemysław Masio