|
Nieodłączną częścią miasta Bardejów jest słynne uzdrowisko Bardejów-Zdrój (słow. Bardejovské Kúpele). W tym jakże harmonijnym środowisku, w pobliżu samego miasta rozpościera się malownicze miasteczko uzdrowiskowe – jedno z najbardziej znanych i najpiękniejszych na Słowacji.
Największym bogactwem Bardejowa-Zdrój są lecznicze wody mineralne, które należą do najważniejszych w Europie. Niewiele miejsc uzdrowiskowych może pochwalić się połączeniem wyjątkowych warunków klimatycznych, wspaniałej przyrody i rzadkich źródeł mineralnych.
Działanie tych wód mineralnych poznali i wykorzystywali już mnisi zakonu cystersów, którzy po najazdach tatarów zaludnili obszary w okolicy dzisiejszego Bardejowa. Pierwsza wzmianka o Bardejowie-Zdrój pochodzi z 1247 roku, kiedy król węgierski Bela IV podarował obszar dzisiejszego uzdrowiska ze źródłami miastu Bardejów.
Osiedlanie na terenie uzdrowiska rozpoczęło się w XV wieku, kiedy w pobliżu źródeł pojawiła się osada. Wieść o leczniczym działaniu wód szybko się rozeszła i do tego miejsca napływała ludność z coraz dalszych okolic. Godna uwagi jest również informacja z 1505 roku, według której już w tamtym okresie za kąpanie była pobierana roczna opłata w wysokości 3 złotych. Bliższe informacje o historii uzdrowiska są znane od 1787 roku, kiedy handlarze z Armenii postawili obiekt mieszkalny z 12 pokojami.
Efekty leczenia przyciągały tutaj węgierską i polską szlachtę, co miało duże znaczenie dla rozwoju uzdrowiska. Dzięki leczniczej sile źródeł uzdrowisko utrzymało renomę również w okresie, kiedy znaczenie Bardejowa upadło.
|
Okres dynamicznego rozwoju uzdrowiska nastąpił w XVIII i XIX wieku, kiedy Bardejów-Zdrój był zaliczany do luksusowych i popularnych europejskich miast uzdrowiskowych, które w charakterze pacjentów odwiedzali najbardziej zacni goście.
Większość gości spędzała w uzdrowisku od trzech do sześciu tygodni. Między nimi znalazły się również tak znane osobistości jak polska królowa Maria Kazimiera Sobieska – żona Jana III Sobieskiego (1669), austriacko-węgierski cesarz Józef II (1783), Maria Luiza – późniejsza żona cesarza Napoleona (1809) czy rosyjski cesarz Aleksander I (1821), który zatrzymał się tutaj na drodze z kongresu w Lublanie. W muzeum w Willi Rakoczy (słow. Vila Rákoci) do dzisiaj jest wystawiony puchar, z którego pił wodę z Źródła Lekarskiego. Car wziął udział w słynnym bankiecie, gdzie podobno czuł się tak dobrze, że spontanicznie zawołał: „Tu żyć i umierać!”
W 1895 roku w Bardejowie-Zdrój po tragicznej śmierci syna leczyła się żona Franciszka Józefa I – cesarzowa Elżbieta Bawarska, zwana Sissi. Puchar, z którego piła wodę również znajduje się w muzeum w Willi Rakoczy. Podczas swojego pobytu odwiedziła również Kościół św. Idziego i podarowała lokalnemu proboszczowi pierścień, który jest dzisiaj wystawiony w muzeum w historycznym ratuszu. Żegnając się, cesarzowa podziękowała wszystkim i na zakończenie dodała: „Pośród cichego piękna Bardejowa-Zdrój przeżyłam niezapomniane trzy tygodnie swojego życia. Czuję się zdrowa, świeża, czuję się jakbym znów miała osiemnaście lat”. Aby upamiętnić jej osobę mieszkańcy Bardejowa zlecili budowę rzeźby z brązu, którą można do dzisiaj oglądać w uzdrowiskowym parku.
|
Pierwszy raport naukowy dotyczący tutejszych źródeł pochodzi z 1795 roku, a jego autorem jest prof. Pavol Kitaibel z Pesztu, który uważał bardejowskie kwaśne wody mineralne za jedne z najbardziej leczniczych wód w Europie. Wodę zaczęto wydobywać i eksportować do Budapesztu, Warszawy, Berlina czy Frankfurtu.
Historii Bardejowa-Zdrój jest w całości poświęcona ekspozycja Muzeum Szaryskiego w Willi Rakoczy.
Obecnie wody są wykorzystywane głównie dla celów kuracji pitnych, kąpieli mineralnych i inhalacji. Są to żelazowe kwaśne wody mineralne o odczynie alkaliczno-słonym o niezwykłym działaniu leczniczym. Skład każdego źródła jest inny, co umożliwia szerokie spektrum leczenia. Wszystkie źródła są wprowadzone do krytej kolumnady, gdzie wykorzystuje się wewnętrzną balneoterapię w formie pitnych kuracji. Chodzi o osiem źródeł leczniczych: Hlavný (Główny), Lekársky (Lekarski), Klára, Alžbeta, Napoleon, František, Herkules i Alexander.
Położenie geograficzne, mikroklimat, naturalne środowisko i wody mineralne mają tutaj korzystny wpływ na leczenie chorób układu pokarmowego, krążenia, wydalniczego i mięśniowo-szkieletowego, chorób dróg oddechowych, zburzeń przemiany materii, chorób onkologicznych i ginekologicznych czy chorób zawodowych. Bardejów-Zdrój dysponuje wodą o najszerszym spektrum działania na powyższe schorzenia na terenie Słowacji.
Tradycja i wysoki poziom leczenia uzdrowiskowego, jak również ciche i przepiękne otoczenie Bardejowa-Zdrój, gwarantują przyjemny pobyt, podczas którego z pewnością nabierzesz nowych sił.
Translated by: Mgr. Przemysław Masio
|